Fransa’nın Hint-Pasifik’teki özerk bölgesi Yeni Kaledonya’daki seçim sisteminde değişiklik öngören düzenleme, Fransa Ulusal Meclisi’nde 153’e karşı 351 vekilin oyuyla kabul edildi. Bölgede 10 yıldır yaşayan Fransızlara da seçimlerde oy hakkı verilmesini öngören, bu sebeple yerli halkın seçimler üzerindeki etkisini azaltacağı endişesini doğuran anayasa değişikliğine karşı Yeni Kaledonya’da başlayan eylemler de sürüyor.
Reuters haber ajansının aktardığına göre, Yeni Kaledonya Başkanı Louis Mapou, polis açıklamasına atıfla, çıkan şiddet olaylarında üç kişinin hayatını kaybettiğini, üç kişinin de yerli Kanak halkına mensup olduğunu söyledi. Olaylar sebebiyle 12 saatliğine sokağa çıkma yasağı ilan edilen bölgede, mağazalar ve okullar bugün de kapalı kaldı.
MACRON’DAN ‘SÜKUNET VE DİYALOG’ ÇAĞRISI
Araçların ateşe verildiği, mağazaların yağmalandığı görüntülerin sosyal medyaya yansıdığı Yeni Kaledonya’daki durum hakkında açıklama yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Mapou, sükunet ve diyalog çağrısında bulundu. Yeni Kaledonya Yüksek Komiseri Louis le Franc, bir kişinin bir sanayi bölgesinde vurularak öldürülmüş halde bulunduğunu, bu kişinin bir polis memuru tarafından vurulmadığını, silahı ateşleyenin ‘muhtemelen kendini savunmaya çalışan bir kişi olduğunu’ iddia etti.
Fransa hükümeti, Ulusal Meclis’in onayını alan anayasa değişikliğinin, Yeni Kaledonya’daki seçimlerin demokratik olabilmesi için gerekli olduğunu savundu. Macron, Yeni Kaledonya’da bağımsızlık yanlısı ve karşıtı gruplara diyalog teklif ve çağrısında bulunurken, önde gelen bağımsızlık yanlısı siyasi gruplardan Kanak Sosyalist Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLNKS) bugün yaptığı açıklamada, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un diyalog teklifini kabul edeceklerini ve ‘Yeni Kaledonya’nın özgürleşmesine giden yolu izlemesine izin verecek’ bir anlaşmaya varmak üzere çalışmak istediklerini bildirdi.
‘GERÇEK SORUN ŞU Kİ…’
Yeni Kaledonya’da yaşayan 19 yaşındaki Lilou Garrido Navarro Kherachi, Reuters’la bu sabah bölgeden paylaştığı bilgilerde, yanan araçlar gördüğünü, bir veteriner kliniğine ağır hasar verildiğini, hayvanların yangın yayılmadan önce komşular tarafından tahliye edildiğini söyledi. Eylemcilerin sayısının polisten daha fazla olduğunu söyleyen kadın, “Gerçek sorun, yakıp yıkan, yağmalayan gençler. Olay yerinde hiç polis görmedik” dedi.
Fransa merkezli Decathlon, bölgedeki mağazalarının gece saatlerinde yağmalandığını ve ateşe verildiğini belirtirken, Yeni Kaledonya hükümeti, okulların kapalı kalacağını bildirdi. Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin de dün konuya ilişkin yaptığı açıklamada, şiddet olaylarına sebep olan 82 kişinin gözaltına alındığını bildirmişti.
Ne olmuştu?
Hint-Pasifik bölgesinde bulunan Yeni Kaledonya’daki bağımsızlık yanlılarının anayasa değişimi karşıtı eylemleri, 4 Mayıs’tan beri yoğun şekilde sürüyor. Yeni Kaledonya halkı, 2021 yılında “Fransa’nın bir parçası veya bağımsız ülke olmak” arasında tercih yapmak için sandık başına gitmişti. Seçmenlerin yüzde 96,49’unun bağımsızlığa “hayır” dediği referandumda, katılım oranı ise rekor düşüşle yüzde 43,90 olarak kayıtlara geçmişti.
Seçime itiraz eden Kanaklar, 2021’deki referandumun yeniden düzenlenmesi için Uluslararası Adalet Divanı’na temyiz başvurusunda bulunmuştu. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Temmuz 2023’te resmi ziyarette bulunduğu Yeni Kaledonya için Fransa anayasasında 2024 başlarında uzlaşma temelli değişikliğe gideceklerini açıklamıştı. Yaklaşık 300 bin kişinin yaşadığı Ada’daki nüfusun çoğunluğunu yerli halk Kanaklar oluşturuyor.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
